Ayahuasca – de Problemen bij onderzoek

De eerste spreker op het European Ayahuasca Research Symposium was Dr.Beatrice Caiuby Labate uit Brazillie. Zij was een van de mede-organisatoren van het symposium. En hoewel de meningen hierover verdeeld zijn, viel haar praatje mijzelf  een beetje tegen. In plaats van over de inhoud vertelde ze over de problemen die je tegenkomt wanneer je het onderwerp Ayahuasca interdisciplinair (vanuit verschillende onderzoeksvelden) probeert te onderzoeken:

Antropology. Het is voor een antropoloog moeilijk om objectief over de introspectieve ayahuasca ervaringen te schrijven, omdat ze de wensen van hun subjects  (gebruikers) moeten respecteren over hoe ze gepresenteerd willen worden naar de wereld. Als objectief onderzoeker wil je natuurlijk een zo volledig mogelijk beeld geven. Je wil zowel de positieve als de negatieve ervaringen volledig beschrijven. Maar de gebruikers willen eigenlijk niet dat de negatieve verhalen en gebeurtenissen naar buiten komen. Een enkel negatief verhaal zou tegen hen gebruikt kunnen worden, door de media uit context kunnen worden getrokken en zou zo hun gevecht tegen de illegaliteit negatief kunnen beïnvloeden.

Een andere uitdaging is de communicatie met en de goedkeuring van de shamanistische cultuur. De shamanistische cultuur kijkt op een heel andere manier naar de wereld dan het westen.  Het westen kijkt met psychiatrische logica naar een process dat gecreëerd wordt door shamanistische logica. Ze gebruiken andere concepten. Ze hebben bijvoorbeeld hele andere ideeen over wat ziek is en wat gezond. Ze zijn het dan ook niet eens over het resultaat van een onderzoek als gezonder of zieker dan daarvoor. Westerse onderzoekers verwachten dat een shamaan zich gedraagt als een therapeut. Maar dat doet hij niet, in psychiatrische ogen grenst het gedrag eerder aan schizofreen. Het obsessief internaliseren van zijn eigen zelf met visuele hallucinaties. Atkinson noemt het “Altered state of counsciousness”, Saez “The vegetalization of the sjamaan”.

Biomedisch onderzoek probeert de farmacologische en therapeutische effecten te analyseren. Het is erg moeilijk voor een biomedicus om een volledig gecontroleerd onderzoek op te zetten om de effecten van ayahuasca te analyseren.

In de wetenschap mag je alleen voorlopige conclusies trekken over de oorzaak van een gevolg, wanneer je 1 variabele individueel verandert terwijl je alle andere variabelen gelijk houdt. In een normale omgeving kan je niet alles controleren. Daarom kan het onderzoek alleen gedaan worden in een kuntstmatige onderzoekssetting.  Om zeker te weten dat de effecten het gevolg zijn van ayahuasca zelf en niet van het idee dat ze ayahuasca nemen, moet er een controlegroep zijn die precies hetzelfde moet meemaken als de experimentele groep zonder dat ze echt ayahuasca krijgen toegediend. Hiervoor een placebo (een namaak-stofje waarvan mensen geloven dat het het echte spul is) ontwikkeld worden. Als je wil kunnen vergelijken tussen twee ervaringen, moet er ook worden beslist over een standaard dosis, omdat ayahuasca normaal geen uniforme doorzichtige substantie is. Er worden normaal verschillende soorten plantjes gebruikt zoals bijvoorbeeld pharmahuasca en anahuasca. Ook worden ze nooit in isolement gebruikt, maar altijd in een soort thee, vermengt met andere ingrediënten.

Een  ander probleem van een objectief onderzoek naar Ayahuasca is dat de afhankelijke variabele een ervaring is, en een ervaring kan je niet objectief meten. Het is ook nog een ervaring waarover mensen pas na afloop vertellen. Je kan dus alleen afgaan op mensen hun verhaal. Je weet nooit hoeveel mensen verzinnen, hoeveel ze zich nog correct herinneren en hoeveel ze echt zo hebben ervaren. Verder ligt de ervaring die mensen in een laboratorium hebben met een gedoseerde dosis waarbij ze weten dat ze geobserveerd worden en ondervraagd, ver af van de ervaring die mensen bijvoorbeeld hebben tijdens een betoverende ceremonie van de sjamaan midden in het regenwoud van Peru.

Verspreiding van onjuiste kennis is ook een probleem. Voorstanders in Europa zeggen soms:  Ayahuasca-thee is een overlevering uit de natuur, die al tientallen eeuwen gebruikt wordt om te genezen, het moet wel gezond zijn. Westerse mensen snappen dat  niet omdat ze niet meer in contact staan met de natuur. Het “genezen” met Ayahuasca blijkt echter pas 300 jaar geleden te zijn ontstaan, daarvoor werd het gebruikt tijdens de jacht en tijdens oorlog, om cosmologische strategische inzichten te krijgen.

De grootste uitdaging blijft het verbreken van de vicieuze circel tussen het gebrek aan grondige wetenschappelijke kennis en de illegale status van Ayahuasca. Men heeft grondige wetenschappelijke kennis nodig, om aan te tonen dat Ayahuasca niet gevaarlijk is. Maar omdat Ayahuasca  in het grootste deel van de wereld verboden is, is het heel moeilijk om er goed en grondig open wetenschappelijk onderzoek naar te doen.

Vaak moeten onderzoekers zich in rare bochten wringen om ayahuasca te mogen onderzoeken.
Gebruik van Ayahuasca in wetenschappelijk onderzoek om de symptomen van schizofrenie na te bootsen